پوسیدگی دندان یک مشکل قابل پیشگیری و در عین حال گسترده است. خرابی دندان، کودکان را در هر سن، نژاد و زمینههای اجتماعی و اقتصادی تحت تأثیر قرار میدهد. عوامل بسیاری مانند: رژیم غذایی، بهداشت دهان، ژنتیک و عوامل محیطی در ایجاد پوسیدگی دندان کودکان نقش دارد. در این مطلب از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج به علل شایع خرابی دندان در کودکان، علائم، نحوه تشخیص، درمان و نکات کاربردی برای پیشگیری از آن میپردازیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
علائم پوسیدگی دندان در کودکان چیست؟ 5 علامت قابل توجه
بسیاری از والدین فکر میکنند پوسیدگی دندان فقط مشکل بزرگسالان است؛ اما آمار چیز دیگری میگوید. به عنوان مثال، تحقیقات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده (CDC) نشان میدهد که حدود نیمی از کودکان ایالات متحده حداقل یک دندان پوسیده دارند.
پوسیدگی دندان یک مشکل جدی دندانی است که به عنوان شایعترین بیماری مزمن در کودکان در نظر گرفته میشود. به این ترتیب، دانستن علائم اولیه پوسیدگی دندان در کودکان برای والدین مهم است. مهمترین علائم دندان خراب کودکان عبارتاند از:
- حساسیت دندان: پوسیدگی دندان میتواند باعث حساسیت به غذا و نوشیدنی سرد یا گرم یا هنگام گاز گرفتن چیزی سفت شود.
- دندان درد: دندان درد یکی از علائم رایج پوسیدگی دندان است. درد بسته به شدت میتواند ثابت یا متناوب باشد.
- حفرههای قابل مشاهده: با پیشرفت پوسیدگی دندان، حفرهها ممکن است روی سطح دندان قابل مشاهده باشند. ممکن است به صورت لکههای تیره یا سوراخ در دندان ظاهر شوند.
- بوی بد دهان: باکتریهایی که باعث پوسیدگی دندان میشوند باعث بوی بد دهان خواهند شد.
- تغییر رنگ دندانها: پوسیدگی دندان میتواند باعث تغییر رنگ دندانهای آسیبدیده شود که ممکن است قهوهای یا سیاه به نظر برسد.
اگر هر یک از علائم بالا را مشاهده کردید برای تشخیص میزان پوسیدگی و درمان زودهنگام باید به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه نمایید.
علل پوسیدگی دندان کودکان؛ 7 علت مهم و قابل توجه برای والدین
سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش میدهد که 60 تا 90 درصد از کودکان در سن مدرسه دچار پوسیدگی دندان میشوند. پوسیدگی دندان در کودکان یکی از ده بیماری شایع در سراسر جهان است. پوسیدگی دندان در میان کودکان خردسال در حال افزایش است. به طوری که تخمین زده میشود 16.2 میلیون کودک زیر 18 سال تحت تأثیر پوسیدگی دندان درمان نشده قرار دارند. در ادامه برای روشنگری شما شایعترین علل پوسیدگی دندان در کودکان را مورد بحث قرار میدهیم.
1) عدم رعایت بهداشت دهان و دندان؛ اصلی ترین علت پوسیدگی دندان دائمی کودکان
شایعترین علت پوسیدگی دندان دائمی کودکان عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. عدم رعایت بهداشت مطلوب دهان میتواند باعث تجمع باکتریها و ذرات غذا در دهان شود که میتواند باعث تشکیل پلاک گردد. پلاک اسیدهایی تولید میکند که به مینای دندان حمله کرده و منجر به پوسیدگی دندان میشود.
2) شکر، غذاها و نوشیدنیهای اسیدی؛ مهمتین علت پوسیدگی دندان کودک 3 ساله
غذاها و نوشیدنیهای شیرین و اسیدی میتوانند مینای دندان را فرسایش دهند و باعث پوسیدگی دندان شوند. غذاهای شیرین و اسیدی عبارتاند از:
- آب نبات
- نوشابه
- آب میوه
- نوشیدنیهای ورزشی
- سایر تنقلات شیرین
هنگامی که کودکان این غذاها و نوشیدنیها را مصرف میکنند، قند و اسید با باکتریهای موجود در دهان مخلوط و پلاک ایجاد میکنند.
3) تغذیه ضعیف؛ نقش ویتامین در سلامتی دندان
رژیم غذایی فاقد مواد مغذی ضروری مانند کلسیم، فسفر و ویتامین D میتواند مینای دندان را ضعیف کرده و احتمال پوسیدگی دندان را افزایش دهد. تشویق کودکان به خوردن یک رژیم غذایی متعادل از میوهها، سبزیجات، غلات کامل و محصولات لبنی برای حفظ سلامت دندانها ضروری است. جهت اطلاع از ویتامینهای ضروری برای سلامتی دندان خواندن مطلب «کمبود کدام ویتامین باعث پوسیدگی دندان میشود» را پیشنهاد میدهیم.
4) ژنتیک؛ عاملی گمنام در پوسیدگی دندان کودکان
عاملی که کمتر به آن توجه میشود ژنتیک است. ژنتیک در پوسیدگی دندان نیز نقش دارد. کودکان ممکن است مینای ضعیف دندان را به ارث ببرند یا مستعد ایجاد حفره باشند؛ بنابراین، دانستن تاریخچه دندانی خانواده و انجام اقدامات پیشگیرانه مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بسیار مهم است.
5) فلوراید ناکافی؛ ماده ای ضروری برای حفظ سلامت دندان
فلوراید ناکارآمد در منبع آب یا خمیر دندان میتواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد؛ بنابراین استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و نوشیدن آب حاوی فلوراید برای حفظ سلامت دندان و جلوگیری از عفونت لثه کودکان ضروری است. حتماً در انتخاب خمیر دندان حاوی فلوراید مناسب فرزند خود با دندانپزشک مشورت نمایید.
6) خشکی دهان؛ اهمیت هیدراته ماندن
گاهی اوقات، دهان کودک به دلیل بزاق ناکافی خشک میماند که میتواند منجر به پوسیدگی دندان شود؛ بنابراین، تشویق کودکان به هیدراته ماندن و اجتناب از داروهایی که باعث خشکی دهان میشوند ضروری است. بزاق به خنثی کردن اسید موجود در دهان و شستشوی ذرات غذا و باکتریها کمک میکند.
7) استفاده نادرست از پستانک و شیشه شیر؛ علت پوسیدگی دندان کودک 18 ماهه
اگر کودکان از پستانک و شیشه شیر سوءاستفاده کنند، میتوانند منبع پوسیدگی دندان باشند. استفاده طولانیمدت از پستانک و شیشه شیر میتواند باعث جابهجایی دندانها و ایجاد مالاکلوژن شود. مالاکلوژن وضعیتی است که در آن دندانها به درستی تراز نمیشوند؛ بنابراین، جدا کردن کودکان از پستانک و شیشه شیر در سن مناسب و جلوگیری از مکیدن انگشت بسیار مهم است.
کدام کودکان بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند؟ 8 گروه مهم
برخی از کودکان بیشتر از دیگران در معرض پوسیدگی دندان هستند. در جدول مشخصات کودکانی که بیشتر در معرض پوسیدگی دندان هستند را ذکر کردهایم.
|
جدول مشخصات کودکانی که بیشتر در معرض پوسیدگی دندان هستند |
|
بهداشت نامناسب دهان و دندان |
|
رژیم غذایی با قند بالا |
|
استفاده افراطی از پستانک و شیشه شیر |
|
کمبود فلوراید |
|
خشکی دهان |
|
سابقه خانوادگی |
|
کودکان با نیازهای مراقبتهای بهداشتی ویژه |
|
وضعیت اجتماعی – اقتصادی پایین |
شناسایی کودکانی که در معرض خطر بیشتر پوسیدگی دندان هستند و اقدامات لازم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ضروری است. اقدامات درمانی یا پیشگیرانه عبارتاند از:
- معاینات منظم دندانپزشکی
- فلوراید تراپی
- مشاوره در مورد عادات غذایی سالم
- آموزش رعایت بهداشت دهان و دندان
اگر فرزند شما به هر دلیلی در معرض انواع پوسیدگی دندان قرار دارد؛ برای تشخیص به موقع و درمان، میتوانید از متخصصان دندانپزشک کودکان کلینیک دندانپزشکی تاج کمک بگیرید.
چگونه پوسیدگی دندان کودکان تشخیص داده میشود؟ استفاده از 5 ابزار تشخیصی مهم
جهت تشخیص پوسیدگی دندان کودکان باید از ابزارهای خاصی استفاده شود. دندان خراب کودکان با کمک تکنیکها و ابزارهای زیر تشخیص داده میشود:
- معاینه دندانپزشکی: دندانپزشک با معاینه دندانها و جستجوی نشانههایی از حفرهها یا سایر ناهنجاریها میتواند پوسیدگی دندان را تشخیص دهد.
- اشعه ایکس: اشعه ایکس میتواند حفرههایی را که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند، به ویژه در بین دندانها تشخیص دهد. دندانپزشک متخصص با دیدن عکس پوسیدگی دندان کودکان به درستی میتواند نوع پوسیدگی را تشخیص دهد.
- لیزر فلورسانس: این یک ابزار تشخیصی جدیدتر است که از لیزر برای تشخیص علائم اولیه پوسیدگی دندان کودک دو ساله استفاده میکند.
- DIAGNOdent: دستگاه DIAGNOdent از فلورسانس لیزر برای تشخیص پوسیدگی دندان قبل از اینکه با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشد، استفاده میکند.
- Transillumination :Transillumination یک روش تشخیصی است که در آن نور روشنی از طریق دندان تابیده میشود تا هرگونه حفره یا ناهنجاری را تشخیص دهد.
تشخیص زودهنگام و درمان پوسیدگی دندان کودکان برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی و ایجاد مشکلات مهمتری مانند عفونت یا از دست دادن دندان بسیار مهم است؛ بنابراین، برنامهریزی منظم معاینات دندانپزشکی برای کودکان ضروری است. در صورت وجود علائم پوسیدگی دندان، به سرعت به دنبال مراقبتهای دندانی باشید.
روشهای درمان دندان خراب کودکان؛ استفاده از کدام روش درمانی ضروری است؟
درمان پوسیدگی دندان کودکان به وسعت حفره، سن کودک و سلامت کلی بستگی دارد. به طور کلی، گزینههای درمانی برای پوسیدگی دندان در کودکان عبارتاند از:
- پرکردن: اگر پوسیدگی فقط لایه خارجی دندان (مینای دندان) را تحت تأثیر قرار داده باشد، پرکردن به ترمیم دندان کمک میکند.
- تاج: اگر پوسیدگی به لایه داخلی دندان (عاج) رسیده باشد، ممکن است برای ترمیم دندان نیاز به روکش دندان باشد. بهترین روش درمان پوسیدگی دندان جلو کودکان، به دلیل در معرض دید بودن دندانهای جلو، استفاده از روش تاج است.
- کانال ریشه: هنگامی که پوسیدگی به درونیترین لایه دندان (پالپ) میرسد، یک روش کانال ریشه برای برداشتن پالپ عفونی و نجات دندان حیاتی میشود.
- کشیدن: اگر پوسیدگی بیش از حد گسترده باشد کشیدن ممکن است ضروری باشد.
رسیدگی به پوسیدگی دندان در کودکان دراسرعوقت برای جلوگیری از آسیب بیشتر و عوارض احتمالی ضروری است. علاوه بر درمان دندان پوسیده، دندانپزشک کودک ممکن است درمانهای فلوراید، سیلانتهای دندانی یا سایر اقدامات پیشگیرانه را برای محافظت از دندانهای باقیمانده کودک از پوسیدگی بیشتر توصیه کند.
راههای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان؛ نکات طلایی برای محافظت از دندانهای کودکان
شاید برای شما والدین این سؤال پیش بیاید که «راههای پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان چیست؟» با رعایت نکات مطرح شده در جدول زیر به راحتی میتوانید از پوسیده شدن دندان در کودکان جلوگیری کنید.
|
جدول راهکارهای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان |
|
| راهکارها |
توضیحات |
|
رعایت عادات خوب بهداشت دهان و دندان |
از رویش اولین دندان کودک حتماً نکات بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. |
| داشتن یک رژیم غذایی سالم |
رژیم غذایی سرشار از میوهها، سبزیجات و غلات کامل و غذاها و نوشیدنیهای حاوی قند و نشاسته، کم مصرف نمایید. |
|
استفاده از فلوراید |
فلوراید به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک میکند. |
| معاینات منظم دندانپزشکی |
معاینات منظم دندان میتواند به شناسایی و پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک کند. |
|
وارنیش فلوراید |
وارنیش فلوراید یک پوشش محافظ است که روی دندانهای کودکان اعمال میشود تا از پوسیدگی دندان جلوگیری کند. |
| استفاده از دهانشویه مناسب |
با مشورت دندانپزشک از بهترین دهانشویه برای فرزند خود استفاده نمایید. |
این نکات عملی میتواند به جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودک شما و ارتقای سلامت دهان و دندان کمک کند. به یاد داشته باشید، عادات خوب بهداشت دهان و دندان و یک رژیم غذایی سالم میتواند در پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک زیادی کند.
نگهداری از مرواریدهای زیبای کودکان در کلینیک دندانپزشکی تاج
جهت تشخیص و درمان هرگونه مشکل دندان و دهان در کودکان باید به متخصص دندانپزشک کودکان مراجعه نمایید. متخصصان دندانپزشک کودکان از روشهای مدرن بیهوشی، تشخیصی و درمانی مخصوص کودکان آگاه هستند. همچنین نحوه برخورد با کودکان را به درستی میدانند که مانع ترسیدن کودکان از دندانپزشکی میشود. جهت انجام هرگونه اقدام دندانپزشکی برای کودکان میتوانید به کلینیک دندانپزشکی تاج مراجعه نمایید.
دلایل مراجعه به کلینیک تخصصی کودکان تاج عبارتاند از:
- استفاده از ابزارهای تشخیصی تخصصی کودکان
- داشتن فضای مناسب برای کودکان
- برخورد مناسب و متناسب با سن کودکان
- آگاهی از روشهای مدرن درمانی مخصوص کودکان
- دادن آموزشهای لازم به والدین
جهت مشاوره با متخصصان و رزرو وقت میتوانید به صورت آنلاین و با شماره تماسهای کلینیک، اقدام نمایید. راههای ارتباطی دیگر با ما عبارت است از:
آدرس کلینیک: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج
داشتن دندانهای زیبا و سالم حق همه کودکان است.
جمعبندی پوسیدگی دندان کودکان
پوسیدگی دندان بسیاری از کودکان را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار میدهد و یک نگرانی رایج برای سلامتی است. علل مختلفی برای پوسیدگی دندان وجود دارد، از جمله رژیم غذایی سرشار از غذاها و نوشیدنیهای شیرین و نشاستهای، کمبود فلوراید، خشکی دهان، سابقه خانوادگی و غیره.
پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان نیازمند رویکردی چند جانبه از جمله عادات خوب بهداشت دهان و دندان، رژیم غذایی سالم، معاینات منظم دندانپزشکی و استفاده مناسب از فلوراید است. شناسایی کودکانی که در معرض خطر بیشتر پوسیدگی دندان هستند و اقدامات لازم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ضروری است.
والدین، مراقبان و ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی همگی نقش مهمی در ارتقای سلامت دهان و دندان و جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان دارند. با پیروی از نکات عملی ذکر شده، والدین و مراقبان میتوانند به محافظت از دندانهای فرزندان خود کمک کنند و عادات سالمی را ترویج کنند که سالها برای سلامت دهان و دندان آنها مفید باشد. با متخصصان دندانپزشک کودکان کلینیک دندانپزشکی تاج در ارتباط باشید تا در مورد علل شایع پوسیدگی دندان در کودکان بیشتر بدانید.
سؤالات متداول
اولین مراحل پوسیدگی دندان کودکان چیست؟
یک بیوفیلم بیرنگ از باکتری که معمولاً به عنوان پلاک شناخته میشود، در سطح خارجی دندانها ایجاد میشود. ایجاد پلاک یک فرایند طبیعی است و میتوان آن را با مسواک زدن از بین برد. ناحیه ضعیف شده مینای دندان دردناک نیست؛ اما اولین مرحله پوسیدگی دندان محسوب میشود.
پوسیدگی دندان چگونه بر کودکان تأثیر میگذارد؟
پوسیدگی دندان درمان نشده میتواند باعث دندان درد، بیخوابی شبانه، تغییر عادات غذایی شود و همچنین ممکن است بر اعتمادبهنفس و رشد گفتار و زبان تأثیر منفی بگذارد.
امکان درمان پوسیدگی دندان کودک در خانه وجود دارد؟
در خانه میتوان از ایجاد پوسیدگی جلوگیری کرد؛ اما امکان درمان پوسیدگی دندان کودک در خانه وجود ندارد.
چه چیزی را میتوان با پوسیدگی دندان اشتباه گرفت؟
لکههای دندان ممکن است شبیه حفرههای در حال رشد باشند. گاهی اوقات، حتی ممکن است تشخیص تفاوت دشوار باشد. توجه دقیق به عمق ناحیه لکهدار و اینکه آیا واقعاً نشانهای از افزایش خطر پوسیدگی دندان است بسیار مهم است.
چقدر طول میکشد تا دندان کودک پوسیده شود؟
در واقع، بیشتر حفرهها حدود شش ماه تا پنج سال طول میکشد تا ایجاد شوند. به همین دلیل مهم است که حداقل هر شش ماه یک بار برای معاینه دندانپزشکی با دندانپزشک کودکان برنامهریزی کنید.
