آیا تابه‌حال اصطلاح دندان مرده را شنیده‌اید؟ نکروز دندان (دندان مرده) که به نکروز پالپ نیز معروف است، یک بیماری دندانی محسوب می‌شود. نکروز دندان زمانی رخ می‌دهد که پالپ دندان (داخلی‌ترین قسمت دندان متشکل از اعصاب، رگ‌های خونی و بافت همبند) به دلیل آسیب یا بیماری می‌میرد.
نکروز پالپ در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به مشکلات دندانی از جمله درد، تشکیل آبسه و از دست دادن دندان شود. درک نکروز پالپ برای حفظ سلامت دهان و دندان حیاتی است. با این مطلب از کلینیک دندانپزشکی تاج همراه باشید تا با تعریف، علل، علائم و روش‌های درمان نکروز دندان آشنا شوید.
نکروز چیست؛ نکروز دندان چه زمانی اتفاق می افتد؟
مرگ یک دندان یکباره به وجود نمی‌آید. چندین مرحله وجود دارد که قبل از نکروز شدن دندان رخ می‌دهد. پوسیدگی دندان زمانی شروع می‌شود که اسیدها و باکتری‌ها تجمع کرده و پلاک ایجاد می‌کنند. پلاک یک لایه چسبناک است که روی دندانها ایجاد می‌شود.
اگر به موقع برداشته نشود، تجمع پلاک می‌تواند منجر به ایجاد حفره (سوراخی در مینای دندان) شود. این سوراخ می‌تواند عاج را در معرض دید قرار دهد و در برابر عفونت محفظه پالپ آسیب‌پذیر کند. محفظه پالپ در مرکز دندان قرار دارد و از اعصاب و عروق خونی تشکیل شده است. گاهی اوقات از آن به عنوان “ریشه” دندان یاد می‌شود.
پالپیت زمانی رخ می‌دهد که باکتری وارد محفظه پالپ دندان شده و منجر به عفونت می‌شود. این باعث درد و تورم پالپ دندان سالم و ایجاد پالپ نکروزه می‌شود. نکروز دندان آخرین مرحله عفونت دندان است. در این مرحله، اعصاب و عروق خونی دندان از بین رفته است. با این حال، اگر به موقع تشخیص داده شود و درمان شود، همچنان امکان معکوس شدن پالپیت و نجات دندان شما وجود دارد.
علل نکروز پالپ؛ به 4 دلیل ممکن است دچار دندان مرده شوید!
نکروز پالپ عمدتاً توسط عوامل مختلفی ایجاد می‌شود که سلامت و یکپارچگی پالپ دندان را به خطر می‌اندازد. درک این علل هم برای پیشگیری و هم برای درمان مؤثر بسیار مهم است. جهت تشخیص علت دقیق باید به دندانپزشک متخصص مراجعه نمایید. شایع‌ترین علل دندان مرده عبارت است از:
1) نکروز پالپ دندان ناشی از پوسیدگی؛ شایع‌ترین علت نکروز پالپ
شایع‌ترین علت نکروز پالپ، پوسیدگی دندان است که به طور گسترده به داخل دندان پیشرفت می‌کند. در صورت عدم درمان، این پوسیدگی می‌تواند به عمق ساختار دندان نفوذ کرده و به پالپ دندان برسد. هنگامی که پوسیدگی به پالپ می‌رسد، منجر به عفونت و متعاقب آن نکروز (مرگ) بافت پالپ خواهد شد. این پیشرفت اهمیت رسیدگی فوری به پوسیدگی دندان برای جلوگیری از چنین عوارض شدید را نشان می‌دهد.
جهت آشنایی بیشتر با انواع پوسیدگی خطرناک دندان مطلب «انواع پوسیدگی دندان» را با دقت مطالعه نمایید.
2) نکروز دندان بر اثر ضربه؛ داشتن نقش مهم در نکروز دندان
ترومای دندانی نقش مهمی در ایجاد نکروز پالپ دارد. آسیب به دندان، مانند ترک، تراشه یا شکستگی، می‌تواند پالپ را در معرض باکتری‌های حفره دهان قرار دهد. این ضربه می‌تواند منجر به عفونت شود که حیات پالپ را به خطر می‌اندازد. صدمات ممکن است در اثر تصادفات، فعالیت‌های ورزشی یا حتی گاز گرفتن اجسام پیچیده رخ دهد.
3) نکروز پالپ در اثر اقدامات دندانپزشکی؛ افزایش استرس به دندان
اقدامات مکرر دندانپزشکی روی همان دندان نیز می‌تواند منجر به نکروز پالپ شود. هر عمل دندانپزشکی، چه پرکردن، قرار دادن تاج یا سایر کارهای دندانپزشکی ترمیمی، می‌تواند مقدار مشخصی از استرس را به پالپ دندان وارد کند.
با گذشت زمان، این استرس مکرر می‌تواند پالپ را ضعیف و آن را مستعد نکروز کند؛ بنابراین، درمان‌های دندانپزشکی باید با دقت انجام شود و اقدامات تکراری باید به حداقل برسد.
جهت انجام هرگونه اقدام و درمان دندانپزشکی بهتر است از متخصصان بهترین کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تهران به نام تاج دنتال کمک بگیرید.
4) پرکردگی‌های بزرگ و نکروز پالپ؛ نامناسب بودن اندازه پر کردگی دندانها
اندازه و عمق پرکردگی دندان نیز می‌تواند به ایجاد نکروز پالپ کمک کند. پرکردگی‌های بزرگ یا عمیق می‌توانند بر روی پالپ دندان فشار وارد کنند یا اندازه آن را کاهش دهند و سلامت دندان را به خطر بیندازند. در برخی موارد، مواد پرکننده یا فرایند قرار دادن پرکننده می‌تواند پالپ را تحریک کرده و منجر به التهاب و در نهایت نکروز شود. از این رو، پرکردگی‌ها باید اندازه و موقعیت مناسبی داشته باشند تا تأثیر آنها بر پالپ دندان به حداقل برسد.
از آنجایی که میزان پوسیدگی و عفونت لثه کودکان شدت بیشتر نسبت به بزرگسالان دارد و درمان پرکردگی در کودکان زیاد است؛ پرکردگی نامناسب یکی از دلایل دندان مرده در کودکان محسوب می‌شود.
علائم نکروز دندان؛ چگونه متوجه شوم دندانم مرده است؟
علائم بسته به مرحله و شدت بیماری می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی نکروز دندان (مرگ پالپ دندان) معمولاً بدون علائم شدید در مراحل اولیه رخ می‌دهد؛ اما با پیشرفت آن، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:
- درد هنگام خوردن یا نوشیدنی‌های سرد یا گرم
- دندان درد مداوم
- تغییر رنگ دندان آسیب‌دیده (دندان تیره یا سیاه)
- تورم یا حساسیت در لثه اطراف دندان آسیب‌دیده
- آبسه جوش مانند روی لثه
- سیاه شدن لثه
اگر هر یک از این علائم را دارید، بهتر است سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت عفونت جلوگیری شود.
آیا درمان‌هایی برای نکروز دندان وجود دارد؟ نا امید نباشید!
دندان نکروز می‌تواند دردناک باشد و خوردن و آشامیدن را دشوار کند. خوشبختانه روش‌های درمانی وجود دارد که دندانپزشک می‌تواند برای کمک به شما انجام دهد. به خاطر داشته باشید که در صورت یافتن پالپ نکروز، پر کردن دندان کارساز نخواهد بود. پر کردن برای درمان حفره‌های سطحی استفاده می‌شود، نه مشکلات ریشه‌ای. هنگامی که پالپ عفونی می‌شود، نیاز به درمان پیچیده‌تری دارد.
کانال ریشه؛ بهترین روش درمان نکروز دندان
از آنجایی که عفونت در عمق دندان است، برای درمان نکروز دندان نیاز به کانال ریشه است. درست است که کانال‌های ریشه شهرت بدی دارند. اما کانال‌های ریشه مدرن بسیار ساده هستند و دردناک‌تر از سایر روش‌های دندانپزشکی نیستند.
در طول کانال ریشه، دندانپزشک یک ماده بی‌حس کننده روی دندان اعمال می‌کند تا محل را بی‌حس کند. همچنین به طور ایمن به اتاقک پالپ مته کند. دسترسی به پالپ دندان، کلید درمان محل عفونت نکروز دندان است. دندانپزشک به محض اینکه ریشه را پیدا کرد، بافت عفونی را برمی‌دارد و فضای باقی‌مانده را تمیز می‌کند. همچنین ممکن است برای درمان این ناحیه و جلوگیری از پوسیدگی بیشتر از دارو استفاده شود. یک روکش موقت برای مهروموم کردن دندان استفاده می‌شود و یک روکش دائمی در تاریخ بعدی قرار می‌گیرد.
کشیدن دندان؛ آخرین روش درمانی
کشیدن دندان به دلایل مشابهی مانند کانال ریشه توصیه می‌شود. اگرچه دندانپزشکان همیشه تمام تلاش خود را برای نجات دندان بیمار در صورت امکان انجام می‌دهند. معمولاً زمانی که پالپیت به حدی بد است که بیشتر دندان از بین رفته است، دندان کشیده می‌شود.
مانند کانال ریشه، کشیدن دندان یک روش سرپایی است که تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. برخی شرایط، مانند دندان‌های نهفته یا شکستگی دندان‌های زیر خط لثه، ممکن است نیاز به بیهوشی عمومی داشته باشند. کشیدن دندان ساده عوارض کمی دارد و به دلایل دیگر نیز به طور معمول انجام می‌شود. بهبودی کشیدن دندان شبیه کانال ریشه است.
پس از کشیدن دندان، ممکن است با ایمپلنت یا با استفاده از بریج دندان جایگزین شود. جهت انجام بهترین نوع ایمپلنت دندان و بریج می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی تاج مراجعه نمایید. کلینیک دندانپزشکی تاج از پیشرفته‌ترین تجهیزات و امکانات استفاده می‌کند.
برای مدیریت درد دندان مرده چه کنیم؟
تا زمانی که درمان نشود، دندان نکروزه احتمالاً دردناک است. همچنین ممکن است این ناحیه برای مدتی پس از کانال ریشه یا کشیدن دندان دردناک باشد. چند راه متداول برای مقابله با این درد وجود دارد.
NSAIDها (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) مانند ایبوپروفن یا مسکن‌های غیر افیونی مانند استامینوفن می‌توانند به مدیریت درد کمک کنند. ممکن است دوزهای بالاتر برای کاهش التهاب مورد نیاز باشد. ممکن است دندانپزشک شما نسخه‌ای از این مسکن‌ها را با قدرت بالاتر تجویز کند.
بی‌حس‌کننده‌های موضعی را می‌توان به طور مستقیم در ناحیه درد دندان استفاده کرد. اینها معمولاً دارای ترکیباتی مانند بنزوکائین یا لیدوکائین هستند و می‌توانند با بی حس کردن آن ناحیه به طور موقت درد را کاهش دهند. در برخی شرایط دندانپزشک برای جلوگیری از شدت بافتن میزان عفونت مصرف بهترین دهان شویه را تجویز می‌کند.
اگر نکروز دندان را درمان نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟ خطرات نکروز دندان درمان نشده
اگر نکروز دندان درمان نشود، می‌تواند منجر به عفونت بیشتر و حتی آبسه شود. عفونت عصب دندان را از اکسیژن و جریان خون محروم می‌کند؛ بنابراین، اگر درد شما شروع به فروکش کرد، این می‌تواند نشانه‌ای از مردن دندان باشد که منجر به نیاز به کشیدن دندان می‌شود. این معمولاً به عنوان آخرین راه‌حل برای دندانپزشکان است.
علاوه بر این، نکروز دندانی می‌تواند بر بقیه دندانها و سلامت کلی شما تأثیر بگذارد. عفونت می‌تواند به فک، سینوس‌ها یا لثه سرایت کند و حتی به سایر قسمت‌های بدن نیز برود. دندان نکروزه می‌تواند منجر به تغییر رنگ شود، ابتدا دندان را زرد می‌کند و به مرور زمان به رنگ خاکستری، قهوه‌ای یا سیاه تیره می‌شود.
بیماری نکروز لثه چیست؟ تفاوت نکروز دندان با نکروز لثه
نکروز لثه یا ژنژیویت نکروزان حاد (ANUG) یک عفونت شدید و پیش‌رونده لثه است که باعث مرگ (نکروز) بافت لثه می‌شود. این بیماری معمولاً با درد شدید، خونریزی لثه و بوی بد دهان همراه است. اگر نکروز لثه درمان نشود، ممکن است به بیماری پریودنتیت نکروزان تبدیل شده و حتی منجر به از دست‌دادن دندانها شود؛ بنابراین، مراجعه سریع به دندانپزشک ضروری است.
برخی افراد به اشتباه اصطلاح نکروز دندان را با نکروز لثه اشتباه می‌گیرند. در جدول زیر می‌توانید با تفاوت نکروز دندان با نکروز لثه آشنا شوید.
|
جدول تفاوت نکروز دندان با نکروز لثه |
||
| معیار | نکروز دندان |
نکروز لثه |
|
تعریف |
به مرگ پالپ دندان (بافت نرم داخل دندان) اشاره دارد. | یک بیماری التهابی شدید لثه است که منجر به مرگ بافت لثه می‌شود. |
| علت | معمولاً ناشی از پوسیدگی شدید، عفونت، تروما یا قطع جریان خون به پالپ است. |
علت آن معمولاً عفونت‌های باکتریایی، ضعف سیستم ایمنی، استرس، سیگار کشیدن یا بهداشت ضعیف دهان است. |
|
علائم |
دندان ممکن است تغییر رنگ دهد، حساسیت یا درد ایجاد کند و باعث عفونت شود. | علائم آن شامل لثه دردناک، خونریزی شدید، زخم‌های نکروزه و بوی بد دهان شدید است. |
| درمان | درمان آن شامل عصب‌کشی یا در موارد شدید کشیدن دندان است. |
درمان شامل تمیز کردن عمیق، مصرف آنتی‌بیوتیک و بهبود بهداشت دهان است. |
در برخی موارد برای درمان نکروز لثه باید جراحی انجام شود. جهت اطلاع از هزینه جراحی لثه و انجام بهترین نوع درمان نکروز لثه با کلینیک دندانپزشکی تاج در تماس باشید.
درمان به موقع نکروز دندان توسط متخصصان کلینیک دندانپزشکی تاج
حفظ بهداشت دهان و دندان یک اقدام پیشگیرانه برای کاهش احتمال نکروز دندان و سایر عفونت‌ها است. عادات سالم شامل مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و شستشوی دندانها است. انجام معاینات و تمیز کردن منظم دندان همچنین می‌تواند به شناسایی عفونت‌ها قبل از پیشرفت به نکروز دندان کمک کند. هرگز درمان و ریشه یابی مشکل را به تعویق نیندازید.
جهت شناسایی دقیق و درمان به موقع دندان مرده می‌توانید به صورت شبانه روزی به کلینیک دنتال تاج مراجعه نمایید. کلینیک دندانپزشکی تاج از پیشرفته‌ترین تجهیزات جهت شناسایی علل و درمان دندان نکروز شده استفاده می‌کنند. جهت مشاوره با متخصصان و رزرو وقت از طریق شماره تماس پایین صفحه اقدام نمایید. راه‌های ارتباطی دیگر با ما عبارت است از:
آدرس کلینیک: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج
با درمان به‌موقع نکروز دندان در کلینیک دندانپزشکی تاج، لبخندتان را نجات دهید!
سؤالات متداول
نکروز پالپ چقدر شایع است؟
نکروز پالپ یک مشکل دندانی نسبتاً رایج است، اما تعیین شیوع دقیق آن دشوار است؛ زیرا اغلب تا زمانی که علائم قابل توجهی ایجاد نکند، تشخیص داده نمی‌شود.
چگونه می‌توانم از نکروز دندان جلوگیری کنم؟
پیشگیری از نکروز پالپ شامل حفظ بهداشت دهان و دندان، محافظت از دندان در برابر ضربه و مراقبت به موقع از دندان برای پوسیدگی و بیماری لثه است.
در زمان مشاهده دندان مرده چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟
در صورت مشاهده علائم نکروز پالپ، مانند درد یا حساسیت مداوم دندان، برای دریافت درمان زودهنگام و جلوگیری از عوارض، مهم است که در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه نمایید.
آیا دندان نکروزه همیشه درد دارد؟
در مراحل اولیه ممکن است درد وجود داشته باشد، اما پس از مرگ کامل عصب، دندان بی‌حس می‌شود و دردی احساس نمی‌شود.
آیا دندان نکروزه می‌تواند خودبه‌خود ترمیم شود؟
نکروز دندان برگشت‌پذیر نیست و نیاز به درمان تخصصی دارد.
