عفونت دندان در بارداری یکی از رایج‌ترین و در عین حال نگران‌کننده‌ترین دغدغه‌های مادران آینده است. این دوران حساس، به دلیل تغییرات هورمونی گسترده، می‌تواند ریسک مشکلات دهان و دندان را به طرز چشمگیری افزایش دهد. بسیاری از مادران نگران این هستند که آیا عفونت دندان در بارداری برای جنین ضرر دارد؟ یا اینکه می‌توانند بدون آسیب رساندن به نوزاد، درمان‌های لازم را انجام دهند. متأسفانه، ترس از درمان باعث تأخیر در مراجعه می‌شود و این خود، شرایط را وخیم‌تر می‌کند. تأخیر در درمان عفونت دندان در بارداری می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی مادر و جنین در پی داشته باشد.
در این مقاله جامع، ما در کلینیک دندانپزشکی تاج قصد داریم به تمام پرسش‌ها و نگرانی‌های شما پاسخ دهیم. از معرفی ایمن‌ترین داروها و راهکارهای فوری برای رفع عفونت دندان در بارداری گرفته تا بررسی دقیق عوارض احتمالی و ارائه یک نقشه راه درمانی بر اساس تریمسترهای بارداری. هدف ما این است که با آگاهی‌رسانی تخصصی، به شما کمک کنیم این دوره را با سلامت کامل دهان و دندان پشت سر بگذارید.
نگاهی سریع به عفونت دندان در بارداری؛ آنچه باید بدانید!
سلامتی شما و فرزندتان در دوران بارداری مهم‌ترین دغدغه ماست. برای دسترسی سریع به پاسخ‌های کلیدی در مورد عفونت دندان در بارداری، جدول زیر را که چکیده‌ای از مهم‌ترین اطلاعات این دوره است، مطالعه کنید. در ادامه این مطلب، هر یک از این موارد حیاتی را به صورت علمی و جامع مورد بررسی قرار خواهیم داد.
|
جدول نگاهی سریع به عفونت دندان در بارداری |
|
| موضوع کلیدی |
پاسخ سریع و کوتاه |
|
آیا عفونت دندان برای جنین ضرر دارد؟ |
بله، در صورت عدم درمان می‌تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. |
| ایمن‌ترین زمان درمان |
سه‌ماهه دوم (هفته ۱۳ تا ۲۸) |
|
ایمن‌ترین آنتی‌بیوتیک |
آموکسی سیلین برای عفونت دندان در بارداری (تنها با تجویز پزشک) |
|
درمان خانگی فوری |
شست‌وشو با آب‌نمک گرم و مصرف استامینوفن (ایمن) |
| خطرناک‌ترین اقدام |
به تعویق انداختن درمان یا خوددرمانی با داروهای نامناسب |
با در دست داشتن این نقشه راه، اکنون آماده‌اید تا با جزئیات کامل در مورد درمان عفونت دندان در بارداری و چگونگی محافظت از خود و جنین آگاه شوید. در بخش‌های بعدی، به سراغ ایمن‌ترین داروها و تکنیک‌های تخصصی برای رفع عفونت دندان در بارداری خواهیم رفت.
آیا عفونت دندان در بارداری برای جنین ضرر دارد؟ نگرانی رایج و پاسخ قاطع تخصصی
عفونت دندان در بارداری یکی از بزرگ‌ترین و پرتکرارترین سؤالات شما مادران گرامی است. کاملاً درک می‌کنیم که سلامتی و ایمنی جنین در این دوران، اولویت اصلی شماست. اجازه دهید با یک پاسخ قاطع و تخصصی، خیال شما را راحت کنیم: عفونت دندان در بارداری برای جنین ضرر دارد، اما نه به دلیل درمان آن، بلکه به دلیل عدم درمان به‌موقع.
خطر اصلی زمانی آغاز می‌شود که باکتری‌های موجود در دندان عفونی‌شده به جریان خون مادر راه پیدا کنند و باعث التهاب سیستمیک در بدن شوند.
متأسفانه، ترس از مصرف دارو یا مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری، اغلب باعث می‌شود عفونت دندان تشدید شود.
درمان‌های دندانپزشکی در صورت انجام با پروتکل‌های ایمن و مشورت با پزشک زنان، کاملاً بی‌خطر هستند. ما در کلینیک دندانپزشکی تاج به عنوان بهترین کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی در غرب تهران، با استفاده از روش‌های کم‌تهاجمی و داروهای مورد تایید، مدیریت عفونت‌های دندانی را در اولویت قرار می‌دهیم. هرگونه تأخیر در رفع عفونت دندان در بارداری، پتانسیل ایجاد عوارض جدی را دارد، اما مراجعه سریع، کلید حل مشکل است. بنابراین، به جای نگرانی، همین امروز برای ارزیابی دقیق وضعیت خود اقدام کنید.
عوارض عفونت دندان در بارداری؛ خطرات خاموش زایمان زودرس و وزن کم نوزاد
وقتی می‌پرسید عفونت دندان در بارداری برای جنین ضرر دارد، باید بدانید که شواهد علمی روشنی در مورد ارتباط بین التهاب دهان و نتایج نامطلوب بارداری وجود دارد. عفونت‌های درمان‌نشده دندانی یک بیماری موضعی باقی نمی‌مانند، بلکه به منابعی برای التهاب کل بدن تبدیل می‌شوند. این التهاب سیستمیک می‌تواند باعث تولید مواد شیمیایی خاصی شود که بر زمان‌بندی زایمان تأثیر می‌گذارند.
مهم‌ترین عوارض عفونت دندان در بارداری عبارتند از:
- زایمان زودرس (Preterm Birth): مطالعات پزشکی نشان می‌دهند که مادرانی که دچار عفونت‌های مزمن لثه یا دندان هستند، تا چندین برابر بیشتر در معرض خطر زایمان قبل از هفته ۳۷ قرار دارند.
- وزن کم هنگام تولد (Low Birth Weight): نوزادانی که از مادران دارای التهاب شدید متولد می‌شوند، اغلب وزن پایین‌تری نسبت به حد نرمال دارند.
- افزایش خطر پره‌اکلامپسی: برخی تحقیقات، ارتباطی بین بیماری‌های پریودنتال و افزایش فشار خون مادر (پره‌اکلامپسی) را نشان داده‌اند.
نکته کلیدی: هدف اصلی درمان عفونت دندان در بارداری، محافظت از شما و جنین در برابر این خطرات پنهان و جدی است. درمان، ریسک را کاهش می‌دهد، نه اینکه آن را افزایش دهد.
چرا در بارداری مستعد عفونت دندان می‌شویم؟ تغییرات هورمونی و رژیم غذایی
اگر اخیراً متوجه حساسیت، خونریزی لثه یا درد شدید دندان شده‌اید، بدانید که تنها نیستید. دلیل اصلی افزایش شیوع عفونت‌ها و نیاز به درمان عفونت دندان در بارداری، فراتر از بهداشت روزمره شماست. بدن شما در حال یک دگرگونی هورمونی بزرگ است که بر سلامت دهان و دندان تأثیر مستقیم می‌گذارد. عوامل اصلی که شما را مستعد عفونت دندان می‌کنند:
|
جدول علت شیوع عفونت دندان در بارداری |
|
| عامل |
توضیح تخصصی و ارتباط با عفونت |
|
تغییرات هورمونی |
افزایش چشمگیر پروژسترون و استروژن باعث اتساع عروق لثه می‌شود. این امر لثه‌ها را متورم و آسیب‌پذیر کرده و بستر را برای رشد باکتری‌ها و ایجاد عفونت (جینجیویت بارداری) فراهم می‌سازد. |
| استفراغ‌های مکرر |
اسید معده که هنگام استفراغ وارد دهان می‌شود، به شدت مینای دندان را فرسایش داده (اِرُژن) و دندان‌ها را مستعد پوسیدگی عمیق و رسیدن عفونت به عصب می‌کند. |
|
تغییر رژیم غذایی (ویار) |
ویار غذاهای شیرین یا ترش و افزایش دفعات میان‌وعده، اسیدیته دهان را بالا برده و فعالیت باکتری‌های مولد پوسیدگی را چندین برابر می‌کند. |
در نتیجه، بدون توجه به این عوامل، حتی با مسواک زدن منظم نیز ممکن است به رفع عفونت دندان در بارداری نیاز پیدا کنید. کلید پیشگیری، چکاپ‌های منظم و اقدام فوری پس از مشاهده اولین علائم است. البته، انجام درمان‌های زیبایی دندان مانند لمینت دندان در بارداری به دلیل ماهیت انتخابی و غیرضروری بودن، معمولاً به بعد از زایمان موکول می‌شود تا تمرکز بر حفظ سلامت و جلوگیری از عفونت باشد.
درمان عفونت دندان در بارداری؛ اقداماتی ایمن و ضروری
تشخیص و درمان عفونت دندان در بارداری یک امر اورژانسی است و نباید به تعویق بیفتد. تأخیر در مراجعه به دندانپزشک، می‌تواند خطرات جدی‌تری از خود پروسه درمان داشته باشد. بهترین زمان برای انجام درمان‌های دندانپزشکی، سه‌ماهه دوم بارداری (هفته ۱۳ تا ۲۸) است. با این حال، در شرایط حاد و اورژانسی، درمان در هر زمانی که نیاز باشد، ضروری است. اقدامات درمانی از تجویز آنتی‌بیوتیک ایمن تا انجام درمان‌های ریشه‌ای را شامل می‌شود. در برخی موارد حاد که دندان قابل نجات نیست و خطر گسترش عفونت وجود دارد، ممکن است تصمیم به کشیدن دندان در بارداری گرفته شود که این کار نیز تحت پروتکل‌های ایمنی انجام می‌پذیرد.
در کلینیک دندانپزشکی تاج، پروتکل‌های درمانی تخصصی و ایمن، با مشورت و هماهنگی کامل با پزشک زنان شما، اجرا می‌شوند. ما تضمین می‌کنیم که سلامتی مادر و جنین در اولویت است.
برای عفونت دندان در بارداری چه قرصی بخوریم؟ راهنمای ایمن‌ترین آنتی‌بیوتیک‌ها
هنگامی که نیاز به رفع عفونت دندان در بارداری ضروری است، مصرف آنتی‌بیوتیک‌های ایمن، حیاتی است. داروهایی که در این دوران تجویز می‌شوند، باید جزو گروه B بارداری طبقه‌بندی شده باشند. این به این معنی است که مطالعات کافی، عدم آسیب به جنین را تأیید کرده‌اند. اما تأکید می‌کنیم که هرگز خودسرانه دارویی مصرف نکنید و حتماً با دندانپزشک خود مشورت نمایید. این آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً برای کنترل عفونت تجویز می‌شوند تا پس از مهار آن، درمان اصلی مانند عصب‌کشی یا پر کردن دندان در بارداری انجام پذیرد.
|
جدول دارو برای درمان عفونت دندان در دوران بارداری |
|||
| نام دارو | طبقه‌بندی FDA |
کاربرد تخصصی در دندانپزشکی |
نکته مهم در بارداری |
|
آموکسی سیلین |
گروه B | خط اول درمان انتخابی برای عفونت‌های دندانی | دوز معمول: ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۸ ساعت (فقط با دستور پزشک) |
| کلیندامایسین | گروه B | جایگزین مناسب برای مادران حساس به داروهای پنی‌سیلینی |
در صورت حساسیت به پنی‌سیلین، گزینه بسیار مطمئنی است. |
|
سفالکسین |
گروه B | از دیگر گزینه‌های ایمن برای درمان عفونت دندان در بارداری |
باید توسط دندانپزشک تجویز و دوز آن مشخص شود. |
هشدار حیاتی: برای عفونت دندان در بارداری چه قرصی بخوریم؟ باید قاطعانه گفت که از مصرف آنتی‌بیوتیک‌های گروه D، مانند تتراسایکلین، به‌شدت پرهیز کنید. تتراسایکلین در سه‌ماهه دوم و سوم می‌تواند باعث تغییر رنگ دائمی دندان‌های جنین شود. همچنین، از مصرف خودسرانه مترونیدازول و داروهای گیاهی پرخطر خودداری نمایید.
چک‌لیست اقدامات فوری در منزل برای کاهش درد و عفونت دندان
اگر در دوران بارداری دچار عفونت دندان شدید، تا زمان مراجعه به دندانپزشک می‌توانید با چند اقدام ساده، درد و التهاب را کنترل کنید. توجه داشته باشید که این روش‌ها درمان قطعی نیستند، بلکه فقط برای تسکین موقت و جلوگیری از گسترش عفونت تا زمان دریافت درمان تخصصی دندانپزشکی کاربرد دارند.
|
جدول روش‌های خانگی کنترل عفونت دندان در دوران بارداری |
|
| اقدام |
جزئیات و نحوه اجرا |
|
شست‌وشو با آب‌نمک گرم |
یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم (نه داغ) حل کنید و هر ساعت به مدت ۳۰ ثانیه دهان را شست‌وشو دهید. |
| مصرف مسکن ایمن |
فقط از استامینوفن (پاراستامول) استفاده کنید و از ایبوپروفن یا آسپرین بپرهیزید. |
|
کمپرس سرد |
کیسه یخ را در حوله بپیچید و هر ۲۰ دقیقه یک بار، ۱۰ دقیقه روی ناحیه دردناک بگذارید. |
| پرهیز از تحریک‌کننده‌ها |
از خوردن مواد غذایی خیلی گرم، سرد، شیرین یا اسیدی خودداری کنید. |
|
حفظ بهداشت دهان |
با مسواک نرم حتی اطراف دندان عفونی را به‌آرامی تمیز کنید. |
هشدار: هرگز بدون تجویز دندانپزشک دارو یا آنتی‌بیوتیک مصرف نکنید. دوز و نوع آموکسی‌سیلین برای عفونت دندان در بارداری باید فقط توسط پزشک مشخص شود تا از آسیب به جنین جلوگیری گردد.
درمان عفونت دندان در بارداری با طب سنتی؛ توصیه‌های ایمن یا خطرات پنهان؟
بسیاری از مادران به دنبال راهکارهای درمان خانگی عفونت دندان در بارداری یا استفاده از روش‌های طب سنتی هستند، زیرا نگران عوارض جانبی داروهای شیمیایی بر جنین خود می‌باشند. این یک نیاز جستجوی رایج است و ما در اینجا پاسخ تخصصی و متمایز را ارائه می‌دهیم. در حالی که برخی روش‌های سنتی برای تسکین موقت مجاز هستند، اما هیچ‌گاه جایگزین درمان قطعی پزشکی برای رفع عفونت دندان در بارداری نیستند.
|
جدول معرفی درمان عفونت دندان در بارداری با طب سنتی |
||
| روش طب سنتی | ایمن/ممنوع |
دلیل تخصصی |
|
عصاره میخک |
ایمن برای تسکین موضعی درد | می‌تواند به عنوان یک بی‌حس‌کننده موضعی عمل کند؛ مقدار کمی از عصاره آن روی پنبه و قرار دادن روی دندان دردناک مجاز است. |
| بابونه (قرقره) | ایمن برای کاهش التهاب |
قرقره کردن دم‌نوش سرد شده بابونه می‌تواند به کاهش التهاب لثه کمک کند. |
|
مصرف گیاهان خوراکی (مانند آویشن یا زرشک) |
ممنوع و خطرناک |
بسیاری از گیاهان دارای اثرات قاعده آور یا انقباض‌زا هستند و می‌توانند باعث انقباضات رحمی شوند یا بر رشد جنین تأثیر بگذارند. |
نتیجه‌گیری ما قاطع است: هرگز برای درمان عفونت دندان در بارداری با طب سنتی، هیچ کدام از انواع داروهای گیاهی خوراکی را بدون مشورت پزشک زنان یا دندانپزشک متخصص مصرف نکنید. برای درمان قطعی و ایمن، به دندانپزشک مراجعه کنید و به او اجازه دهید تا با تشخیص صحیح، بهترین مسیر درمانی را انتخاب کند.
مدیریت عفونت دندان در بارداری؛ نقشه راه درمانی بر اساس سه‌ماهه
انتخاب زمان مناسب برای درمان عفونت دندان در بارداری، یک تصمیم تخصصی و بسیار مهم است. با توجه به سطح رشد جنین و تغییرات فیزیولوژیک مادر، پروتکل‌های درمانی بر اساس سه‌ماهه‌های بارداری تنظیم می‌شود. این نقشه راه تخصصی، تضمین‌کننده ایمنی کامل مادر و جنین در طول فرآیند رفع عفونت دندان در بارداری است.
1) سه‌ماهه اول (هفته ۱ تا ۱۲)؛ دوران حساس تشکیل اندام‌ها
سه‌ماهه اول، دوران حیاتی ارگانوژنز (تشکیل اندام‌های حیاتی جنین) است و بیشترین حساسیت را به مداخلات دارویی یا پزشکی دارد. بنابراین، تمرکز اصلی باید بر کنترل درد و درمان اورژانسی باشد. هرگونه درمان انتخابی یا تأخیری، مانند عصب کشی دندان در بارداری یا کشیدن دندان، در صورت امکان به سه‌ماهه دوم موکول می‌شود.
با این حال، اگر عفونت در حال گسترش باشد و سلامت مادر را تهدید کند، درمان اورژانسی با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های ایمن (مانند آموکسی سیلین برای عفونت دندان در بارداری) و دوزهای کم بی‌حسی موضعی، ضروری و مجاز است. هرگز اجازه ندهید ترس از آسیب به جنین، باعث شود یک عفونت جدی را نادیده بگیرید.
2) سه‌ماهه دوم (هفته ۱۳ تا ۲۸)؛ بهترین زمان طلایی درمان دندانپزشکی
سه‌ماهه دوم به عنوان ایمن‌ترین و بهترین زمان برای انجام تقریباً تمامی اقدامات دندانپزشکی شناخته می‌شود. در این دوره، حساسیت جنین به داروها به میزان قابل توجهی کاهش یافته و ناراحتی‌های فیزیکی مادر (مانند تهوع و مشکلات پوزیشن درمانی) کمتر است. این بهترین فرصت برای درمان عفونت دندان در بارداری به صورت قطعی است.
اقداماتی مانند جرم‌گیری عمیق، پر کردن دندان، عصب‌کشی و حتی کشیدن دندان، با رعایت پروتکل‌های ایمنی، در این سه‌ماهه با خیال راحت‌تری انجام می‌شوند.
سه‌ماهه دوم (هفته ۱۳ تا ۲۸)؛ بهترین زمان برای رفع عفونت دندان در بارداری و تضمین سلامت دهان تا پایان زایمان است.
3) سه‌ماهه سوم (هفته ۲۹ تا ۴۰)؛ احتیاط در پوزیشن درمانی و سندرم هیپوتانسیون
در سه‌ماهه پایانی، گرچه خطر آسیب به جنین کاهش یافته، اما ملاحظات فیزیکی مادر اهمیت پیدا می‌کند. رحم بزرگ‌شده مادر می‌تواند در حالت خوابیده کامل، به ورید بزرگ اجوف تحتانی (Vena Cava) فشار آورده و باعث افت ناگهانی فشار خون (سندرم هیپوتانسیون) و کاهش خون‌رسانی به جنین شود.
به همین دلیل، هنگام درمان عفونت دندان در بارداری در این دوره، بیمار در وضعیت نیمه نشسته و کمی متمایل به پهلوی چپ قرار می‌گیرد. این یک اقدام تخصصی و متمایز است که آسایش و ایمنی مادر و جنین را تضمین می‌کند. در این سه‌ماهه، باز هم اولویت با درمان‌های اورژانسی است و درمان‌های انتخابی به پس از تولد موکول می‌شوند.
پیشگیری از عفونت دندان در بارداری؛ چگونه از دندان‌های خود در برابر حمله هورمون‌ها دفاع کنیم؟
بهترین درمان برای عفونت دندان در بارداری، پیشگیری از وقوع آن است. با توجه به تغییرات شدید هورمونی و رژیمی در این دوران، باید اقدامات پیشگیرانه شما قوی‌تر و منظم‌تر از همیشه باشد. این نکات، دندان‌های شما را در برابر باکتری‌های مهاجم محافظت می‌کنند:
- بهداشت دهان و دندان سخت‌گیرانه: حداقل روزی دو بار مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید و استفاده روزانه از نخ دندان ضروری است. حتی اگر لثه‌هایتان کمی خونریزی دارند (جینجیویت بارداری)، هرگز مسواک زدن را متوقف نکنید.
- کنترل رژیم غذایی اسیدی و قندی: از مصرف میان‌وعده‌های قندی متعدد خودداری کنید و بلافاصله پس از استفراغ (به دلیل اسیدیته)، دهان خود را با آب یا دهان‌شویه حاوی فلوراید شست‌وشو دهید (نه مسواک زدن فوری، که مینا را تخریب می‌کند).
- چکاپ دوره‌ای و تخصصی: التهاب لثه (جینجیویت بارداری) می‌تواند به سرعت به عفونت جدی تبدیل شود. به همین دلیل، توصیه می‌کنیم برای جلوگیری از تبدیل این التهاب به عفونت جدی و نیاز به درمان عفونت دندان در بارداری، برای چکاپ‌های دوره‌ای و تخصصی به متخصص مراجعه کنید. این مراقبت‌ها باید تا پایان بارداری و برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بعد از زایمان نیز ادامه یابد.
به یاد داشته باشید، مراقبت هوشمندانه بهترین راه برای عدم نیاز به مصرف دارو برای عفونت دندان در بارداری است.
نتیجه‌گیری؛ عفونت دندان در بارداری، نگرانی ممنوع، اقدام فوری ضروری!
همانطور که در این راهنمای جامع مشاهده کردید، عفونت دندان در بارداری یک وضعیت نگران‌کننده است، اما قابل مدیریت و درمان. نکته حیاتی این است که هرگز نباید از ترس، درمان را به تعویق انداخت. به یاد داشته باشید که خطر اصلی، گسترش عفونت به بدن مادر و تأثیر آن بر سلامت جنین (افزایش خطر زایمان زودرس) است، نه خود پروسه درمانی.
با وجود راهکارهایی مانند درمان خانگی عفونت دندان در بارداری (مثل آب‌نمک گرم) برای تسکین موقت، درمان قطعی در سه‌ماهه دوم بارداری ضروری است. داروهایی مانند آموکسی سیلین برای عفونت دندان در بارداری، در صورت تجویز دندانپزشک، کاملاً ایمن هستند.
ما در کلینیک دندانپزشکی تاج، آماده‌ایم تا با رعایت دقیق‌ترین پروتکل‌های ایمنی، دوران بارداری شما را با دهان و دندانی سالم همراهی کنیم. سلامتی شما و فرزندتان، تخصص ماست و افتخار می‌کنیم که کلینیک به صورت شبانه‌روزی در خدمت شما مادران باردار است. جهت مشاوره با متخصصان و رزرو وقت از طریق شماره تماس پایین صفحه اقدام نمایید. راه‌های ارتباطی دیگر با ما عبارت است از:
آدرس کلینیک: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
ویدئوهای آموزشی دندانپزشکی در بارداری در صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج
در کلینیک دندانپزشکی تاج، لبخند مادر و سلامت جنین، اولویت شبانه‌روزی ماست. آسوده خاطر باشید و همین امروز برای یک چکاپ تخصصی اقدام کنید.
سؤالات متداول
آیا رادیوگرافی (عکس دندان) در دوران بارداری ایمن است؟
بله، رادیوگرافی با دوز بسیار پایین و استفاده از پیش‌بند سربی و محافظ شکم کاملاً ایمن است. دندانپزشک تنها در صورت ضرورت عکس می‌گیرد.
آیا تزریق بی‌حسی موضعی برای جنین ضرر دارد؟
خیر، بی‌حسی‌های موضعی (مانند لیدوکائین) در دوزهای استاندارد، کمترین جذب سیستمیک را دارند و برای جنین کاملاً بی‌خطر هستند.
آیا می‌توان در بارداری دندان را کشید؟
بله، کشیدن دندان عفونی در سه‌ماهه دوم، برای جلوگیری از گسترش عفونت به بدن مادر و جنین، یک اقدام ضروری و ایمن است.
آیا پر کردن آمالگام (جیوه) در بارداری خطرناک است؟
بله، توصیه می‌شود از پر کردن با مواد حاوی جیوه (آمالگام) خودداری کرده و از مواد کامپوزیت (همرنگ دندان) استفاده شود.
مصرف دهان‌شویه‌های حاوی الکل در بارداری مجاز است؟
بهتر است از دهان‌شویه‌های بدون الکل استفاده کنید. دهان‌شویه‌های حاوی کلرهگزیدین برای مدت محدود (طبق دستور دندانپزشک) ایمن هستند.
