رشد دندان اضافه یا هایپردونتیا، به معنای رشد بیشتر از حد استاندارد دندان (بیش از 20 دندان شیری و 32 دندان دائمی) در دهان است. دندان‌های اضافه معمولاً خارج از خط فک رشد شده و باعث شلوغی، بهم ریختگی یا حتی درد در ناحیه فک و دندان می‌شوند. ممکن است بسیاری از افراد تا سال‌ها از وجود دندان اضافه در دهان خود بی اطلاع باشند.
علت اصلی هایپردونتیا، معمولاً اختلالات ژنتیکی و بروز مشکلاتی در مراحل اولیه رشد دندان است. در بسیاری از موارد دندان اضافه به صورت نهفته باقی مانده و تنها با عکس برداری‌های تخصصی شناسایی می‌شود. تأخیر در درمان هایپردونتیا، به‌ویژه در سنین رشد، ممکن است باعث کج شدن دندان‌های دائمی، آسیب به ریشه و بروز دردهای شدید در فک شود.
در این سری از مقالات سایت کلینیک شبانه روزی دندانپزشکی تاج قصد داریم در خصوص علل، عوارض و درمان های تخصصی دندان اضافه صحبت کنیم. مانند همیشه مهمان مقاله ما باشید تا در خصوص این موضوع جذاب بیشتر بدانید.
دندان اضافه چیست؟ بررسی علمی رشد دندان‌های مازاد
دندان اضافه یا هایپردونتیا در واقع به دندانی گفته می‌شود که خارج از الگوی طبیعی رویش دندان‌ها در فک بالا یا پایین ظاهر می‌شود. این دندان‌ها ممکن است در هر ناحیه از دهان رشد کرده و باعث به هم ریختگی نظم دندان‌ها، فشار روی دندان‌های مجاور و ایجاد مشکلات زیادی در استخوان فک شوند. دندان اضافه معمولاً به صورت تصادفی در عکس‌های رادیوگرافی شناسایی می‌شود.
در بسیاری از موارد مشاهده دندان اضافی در لثه کودکان هنگام معاینه دوره‌ای اتفاق افتاده و نیاز به درمان زودهنگام دارد. این دندان‌ها ممکن است در ناحیه جلویی فک بالا یا پایین دیده شوند. تشخیص به موقع هایپردونتیا می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.
برخی افراد به صورت همزمان دچار دندان اضافه در لثه پایین و بالا می‌شوند . این دندان‌ها اغلب در لثه پنهان بوده یا مقداری از تاج آنها به صورت نامرتب از لثه بیرون زده است. بسته به موقعیت دندان، مشکلاتی مانند: درد، کج شدن دندان‌ها و اختلال در جویدن غذا ایجاد خواهد شد. بررسی علمی و تخصصی هایپردونتیا، نقش مهمی در انتخاب بهترین روش درمانی دارد.
علت درآمدن دندان در لثه؛ نقش ژنتیک و اختلالات رشد
رشد دندان‌های اضافه معمولاً به عوامل ژنتیکی، اختلالات رشد و عوامل محیطی مرتبط است. بنابراین علت در آمدن دندان در لثه به صورت مستقیم به الگوی رشد استخوان فک، وضعیت غیرعادی سلول‌های سازنده دندان و گاهی اختلالات ژنتیکی وابسته است. در بسیاری از موارد، دندان اضافه در لثه بالا و پایین نتیجه عدم هماهنگی بین رشد استخوان فک و دندان‌ها است.
دلایل شایع رشد دندان اضافه شامل موارد زیر است:
- ژنتیک: وراثت نقش مهمی در شکل گیری دندان‌های اضافه دارد.
- اختلالات مربوط به رشد: بیماری‌های مادرزادی مانند: سندروم گاردنر یا کلایدی کرانیال ممکن است زمینه ساز رشد دندان اضافه باشند.
- تقسیم غیرطبیعی سلول‌های بنیادی: تقسیم غیرعادی سلول‌های بنیادی ممکن است منجر به ایجاد دندان‌های مازاد شود.
- تروما یا ضربه به فک: آسیب به فک در سنین پایین باعث تحریک رشد غیرطبیعی دندان‌ها می‌شود.
نکته: تشخیص دقیق عامل ایجاد دندان اضافه نیاز به معاینه دقیق توسط دندانپزشک متخصص و بررسی سوابق خانوادگی دارد.
بهترین زمان برای تشخیص و درمان دندان اضافه در کودکان
در دوران کودکی، رشد دندان‌های اضافی باید به دقت و تحت نظر متخصص بررسی شود. با توجه به اینکه فک کودک هنوز در حال رشد است، وجود دندان اضافه ممکن است باعث به هم ریختگی ساختار فک و دندان‌های دائمی شود. بهترین زمان برای تشخیص دندان‌های اضافی، در دوران رشد دندان‌های شیری و قبل از سن رشد کامل استخوان فک است.
تشخیص به موقع وجود دندان اضافه در لثه پایین یا بالا در کودکان به پزشک کمک می‌کند تا طرح درمان مناسبی ارائه دهد. اگر دندان در محل غیرطبیعی رشد کرده باشد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. در مواردی که دندان اضافه در لثه باقی مانده و باعث اختلال در رویش دندان‌های دائمی شود، استفاده از ارتودنسی ضروری است.
تاخیر در درمان دندان اضافه در سنین پایین می‌تواند باعث بروز مشکلات بلند مدت مانند نامرتب شدن دندان‌ها، کج شدن فک و اختلال در تکلم شود. به همین دلیل مراجعه منظم به دندانپزشک کودکان و گرفتن عکس رادیولوژی در فواصل زمانی مناسب اهمیت دارد.
علائم وجود دندان اضافه؛ از فشار روی فک تا سردردهای شدید
وجود دندان اضافه همیشه با علائم مشخص همراه نیست. تنها زمانی علائم بروز پیدا می‌کند که به بافت اطراف دندان فشار زیادی وارد شود. در این شرایط باید به سرعت به دندانپزشک مراجعه شود. بررسی عکس دندان اضافه در فک بالا معمولاً راه قطعی شناسایی هایپردونتیا بوده و باید به صورت تخصصی انجام و تفسیر شود.
علائم شایع دندان اضافه شامل موارد زیر است:
- فشار روی فک یا دندان‌های مجاور
- کجی یا نامرتب شدن دندان‌ها
- احساس درد در ناحیه خاصی از فک
- بوی بد دهان به دلیل تجمع مواد غذایی
- سردردهای شدید یا مزمن در ناحیه گیجگاهی
نکته: ظاهر شدن علائم فوق نشان دهنده اختلال در نظم دندان بوده و باید هرچه سریع‌تر درمان آغاز شود.
روش‌های تشخیص دندان اضافه؛ معاینه بالینی و رادیوگرافی
برای تشخیص دقیق دندان اضافه، نیاز به ابزارهای تصویربرداری و معاینه بالینی تخصصی است. دندانپزشک با بررسی علائم و استفاده از ابزارهای پیشرفته، محل، تعداد و تأثیر دندان‌های اضافه را در دهان مشخص می‌کند. قالب گیری ارتودنسی دندان از لثه بالا و پایین نقش مهمی در تعیین موقعیت دقیق دندان اضافه و تعیین طرح درمان موثر دارد.
|
روش‌های تشخیص دندان اضافه |
|
| روش تشخیص |
توضیحات |
| معاینه بالینی | بررسی دقیق دندان‌ها، فک و ثبت علائم بیمار |
| رادیوگرافی دیجیتال | نمایش دقیق موقعیت دندان اضافه در فک بالا یا پایین |
| CBCT سه‌بعدی | تصویربرداری سه بعدی برای ارزیابی دقیق زاویه دندان اضافه و میزان فاصله آن از عصب |
| قالب گیری ارتودنسی | تهیه قالب دندان برای بررسی تغییرات قوس فک و برنامه‌ریزی درمان |
تشخیص دقیق وجود دندان اضافه به انتخاب بهترین روش درمان کمک کرده و از آسیب به بافت‌های مجاور دندان جلوگیری می‌کند.
عوارض کشیدن دندان اضافه؛ آسیب به ریشه و مشکلات فک
کشیدن دندان اضافه اگر به درستی انجام نشود، عوارض مختلفی به دنبال دارد. میزان عوارض کشیدن دندان اضافه معمولاً به مهارت جراحی، سن بیمار و نزدیک بودن دندان به اعصاب بستگی دارد. در موارد خاص، کشیدن دندان اضافه در فک بالا به دلیل پیچیدگی موقعیت آن، نیاز به جراحی تخصصی دارد.
عوارض شایع کشیدن دندان اضافه شامل موارد زیر است:
- آسیب به ریشه دندان‌های مجاور
- جابجایی یا لق شدن دندان‌های اطراف
- عفونت در محل جراحی
- درد مزمن یا آسیب به عصب فک
- نامتقارن شدن قوس فک
نکته: انجام جراحی توسط جراح فک و دهان مجرب کلینیک دندانپزشکی تاج، احتمال بروز عوارض را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
درمان دندان اضافه؛ از ارتودنسی تا جراحی فک و دهان
درمان دندان اضافه بسته به محل رشد، نوع دندان و سن بیمار متفاوت است. هدف از درمان، مرتب شدن دندان‌ها و جلوگیری از آسیب به بافت‌های اطراف است. درمان دندان اضافی در لثه کودکان به دلیل حساسیت زیاد، با دقت بیشتری انجام می‌شود. در ادامه به رایج‌ترین درمان دندان اضافه اشاره خواهیم کرد.
|
روش درمان دندان اضافه |
|
| روش درمانی |
توضیحات |
| ارتودنسی | هدایت دندان‌ها به موقعیت صحیح بعد از کشیدن دندان اضافه |
| جراحی دهان و فک | خارج کردن دندان اضافه به روش تخصصی |
| درمان تکمیلی | استفاده از نگهدارنده یا جراحی ترمیمی برای بازسازی ساختار فک |
انتخاب روش مناسب برای درمان باید پس از مشاوره با متخصص ارتودنسی یا جراح فک انجام گیرد. برای بررسی وضعیت دندان، بهترین روش درمان و قیمت ارتودنسی دندان ۱۴۰۴ با کلینیک تاج تماس بگیرید.
مراقبت‌های پس از کشیدن دندان اضافه؛ کاهش درد و پیشگیری از عفونت
بعد از کشیدن دندان اضافه، رعایت مراقبت‌های ویژه برای پیشگیری از عفونت و کاهش درد ضروری است. طول مدت زمانی دوران نقاهت بستگی به محل دندان، نوع جراحی و شرایط عمومی بیمار دارد. مراقبت صحیح پس از کشیدن دندان اضافه باعث کاهش عوارض احتمالی مانند تورم، درد و خونریزی می‌شود.
مراقبت‌های لازم پس از کشیدن دندان اضافه شامل موارد زیر است:
- استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم
- اجتناب از شستشوی شدید دهان تا ۲۴ ساعت اول
- مصرف داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک
- رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک نرم و دهان شویه
- پرهیز از مصرف غذاهای سفت یا بسیار گرم
نکته: برای بررسی بیشتر نوع مراقبت‌ها، بهترین روش درمان و هزینه‌های درمان مانند هزینه ایمپلنت دندان در تهران با متخصصان کلینیک تاج مشورت کنید.
بررسی هزینه درمان دندان اضافه؛ بررسی عوامل تاثیرگذار در هزینه نهایی درمان
هزینه درمان دندان اضافه بسته به نوع درمان انتخابی، محل دندان و شرایط دهان بیمار متغیر است. استفاده از تجهیزات تصویر برداری پیشرفته، میزان پیچیدگی جراحی و نیاز به درمان‌های مکمل مانند ارتودنسی نیز در قیمت نهایی مؤثر هستند.
مهم‌ترین عوامل در تعیین هزینه درمان دندان اضافه شامل موارد زیر است:
- نوع و موقعیت دندان اضافه در فک
- تخصص و تجربه پزشک معالج
- نیاز به جراحی تخصصی یا درمان ارتودنسی
- تعداد جلسات درمانی مورد نیاز
- شهر و موقعیت جغرافیایی مطب یا کلینیک
نکته: رعایت دستورالعمل‌ها و مراقبت‌های پس از درمان، تعیین کننده موفقیت درمان و سلامت دندان‌ها پس از درمان‌های پیچیده‌ای مانند: کشیدن دندان اضافه است.
کلینیک دندانپزشکی تاج؛ انتخابی مطمئن برای درمان تخصصی دندان اضافه
کلینیک تخصصی تاج با بهره‌مندی از تیم دندانپزشکان مجرب، تجهیزات مدرن و محیطی ایمن، خدمات جامعی در زمینه درمان‌های دهان و دندان ارائه می‌دهد. از چکاپ و درمان‌های اولیه گرفته تا جراحی‌های پیچیده فک و صورت، تمام مراحل درمانی تحت نظارت مستقیم متخصصان انجام می‌گیرد.
در حوزه درمان دندان اضافه، تیم ارتودنسی و جراحی تاج با بررسی عکس‌های دقیق وضعیت دندان و ارزیابی سه بعدی فک، طرح درمان اختصاصی برای هر بیمار را تنظیم می‌کند. همچنین خدماتی مانند ترمیم دندان، درمان مشکلات فکی و درمان دندان‌های آسیب دیده نیز در این مرکز با بالاترین کیفیت ارائه می‌شود.
آدرس کلینیک تاج: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش ( چهار راه ایرانپارس) طبقه فوقانی بانک سپه
آدرس اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج: https://instagram.com/dentaj_clinic
کلام آخر؛ دندان اضافه، مشکلی پنهان اما مخرب
دندان اضافه یکی از اختلالات جدی در روند رشد دندان است که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، منجر به مشکلات پیچیده در وضعیت دهان، فک و زیبایی دندان‌ها می‌شود. علل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، بیماری‌های مرتبط با تکامل و تروما در رشد این دندان‌ها نقش دارند. تشخیص دقیق با استفاده از رادیوگرافی، قالب گیری و تصویربرداری سه بعدی انجام شده و بسته به شرایط بیمار، درمان ارتودنسی یا جراحی انتخاب می‌شود.
با رعایت مراقبت‌های پس از جراحی و بررسی منظم وضعیت دهان و دندان، می‌توان عوارض احتمالی را کاهش داد. انتخاب کلینیک تخصصی مانند تاج، شانس موفقیت درمان را بالا برده و نتایج بهتر و ماندگارتری برای بیماران به همراه دارد.
سوالات متداول در راطه با دندان اضافه
1- آیا دندان اضافه همیشه باید کشیده شود؟
خیر؛ در صورتی که دندان اضافه با علائم خاصی همراه نبوده و به دندان‌های مجاور آسیبی وارد نکند، نیازی به کشیدن ندارد.
2- آیا دندان اضافه ممکن است در بزرگسالی رشد کند؟
بله؛ در صورت عدم رشد دندان اضافه در کودکی، در سنین بزرگسالی احتمال رشد آن وجود دارد.
3- آیا وجود دندان اضافه روی فرم صورت تأثیر می‌گذارد؟
در صورتی که دندان اضافه باعث تغییر در قوس فک، جلو آمدن لب‌ها یا کجی فک شود، فرم صورت نیز دچار تغییر خواهد شد.
4- آیا دندان اضافه می‌تواند علت تاخیر در رویش دندان‌های دائمی باشد؟
بله؛ وجود دندان اضافه در مسیر رویش دندان‌های دائمی ممکن است باعث تاخیر یا توقف کامل رشد دندان دائمی شود.
5- آیا دندان اضافه باعث تحلیل استخوان فک می‌شود؟
در صورت فشار مداوم دندان اضافه روی ریشه‌های دندان یا بافت استخوانی، احتمال تحلیل موضعی استخوان فک وجود دارد.
