ما انسانها داری 4 دندان عقل هستیم. 2 دندان عقل در هر طرف دهان (1 دندان در فک پایین و 1 دندان در فک بالا) قرار دارد. آخرین دندانی که در دهان رشد میکند، دندان عقل است. تا سن 35 سالگی معمولاً دندان عقل ظاهر میشود. گاهی اوقات دندان عقل به درستی رشد نمیکند. ممکن است زیر لثه یا در حین عبور از لثه گیر کند که به این دندان، دندان عقل نهفته میگویند. با این مطلب از کلینیک دندانپزشکی تاج همراه باشید تا با تعریف، انواع و ضرورت کشیدن دندان عقل نهفته آشنا شوید.
دندان عقل نهفته چیست؟ ضرورت رشد دندان عقل
دندانهای عقل مجموعه سومی از دندانهای آسیاب هستند که در گوشههای انتهایی فک بالا و پایین دهان قرار دارند. آنها آخرین دندان دائمی بزرگسالی هستند که بین 17 تا 25 سالگی ظاهر میشوند. حدود نیمی از مردم حداقل یک دندان عقل دارند، اما برخی از آنها هیچ دندان عقلی در نمیآورند. هر دو مورد طبیعی است.
انسانهای اولیه استخوان فک بسیار وسیعتری داشتند. در دوران غارنشینان، انسانها غذاهایی میخوردند که سخت و طبیعی بودند. آنها مانند امروز چاقویی برای بریدن غذا نداشتند؛ بنابراین به سطح جویدنی پهن دندان آسیاب سوم خود نیاز داشتند تا به آنها کمک کند تا تکههای سفت گوشت نپخته را بخورند. استخوانهای پهن انسانهای اولیه فضای زیادی برای دندانهای آسیاب سوم داشت.
اما با گذشت زمان، استخوانهای فک باریکتر شدهاند. به دلیل این روند تکاملی، دیگر جایی برای دندان عقل در فک و حفره دهان انسان امروزی وجود ندارد. دندان عقل در حین رشد کردن ممکن است داخل لثه یا داخل فک باقی بماند که به آن دندان عقل نهفته گفته میشود. به عبارت دیگر دندان عقل نهفته دندانی است که به طور کامل در موقعیت مورد انتظار خود ظاهر نمیشود. نهفتگی دندان عقل ممکن است به این دلیل اتفاق بیفتد که فضای کافی در دهان برای رشد مناسب دندان وجود ندارد. همچنین ممکن است دندان در زاویه نادرست رشد کند.
انواع دندان عقل نهفته؛ آشنایی با 4 نوع نهفتگی دندان عقل
شاید برای شما جالب باشد که انواع مختلفی از دندان عقل نهفته وجود دارد. دندانپزشکان نهفتگی دندان عقل را به 4 دسته تقسیمبندی کردهاند:
- مزیال
- عمودی
- افقی
- دیستال
در هر 4 نوع از نهفتگی دندان عقل، با کشیدن دندان عقل میتوان میزان درد و عفونت را تسکین داد و همچنین سلامت دهان را حفظ کرد. با این حال، در بعضی موقعیتها مانند نهفتگی عمودی و دیستال، ممکن است نیازی به کشیدن دندان نباشد.
در نهایت، فقط یک دندانپزشک با تجربه در کشیدن دندان عقل یا جراح دندان عقل میتواند تعیین کند که چه نوع نهفتگی وجود دارد و بهترین اقدام چیست. قبل از اقدام برای کشیدن دندان عقل حتماً با متخصصان کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تهران مشورت نمایید. برای آشنایی بیشتر با 4 نوع نهفتگی دندان عقل با ما همراه باشید.
1) نهفتگی مزیال؛ شایعترین نوع نهفتگی دندان عقل
بیشترین نوع نهفتگی دندان عقل که در افراد مشاهده میشود از نوع مزیال است. در نهفتگی مزیال، دندان عقل تا حدی بیرونزده و به سمت جلوی دهان زاویه دارد. به همین دلیل، نهفتگیهای مزیال گاهی اوقات به عنوان نهفتگیهای زاویهای شناخته میشوند. این نوع نهفتگی ممکن است مشکلاتی ایجاد کند؛ اما در بعضی مواقع منجر به ایجاد مشکلات نخواهد شد. معمولاً قبل از تصمیمگیری در مورد برداشتن یا عدم برداشتن دندان عقل نهفته مزیال به دقت توسط دندانپزشک متبحر تحت نظر قرار میگیرد.
2) نهفتگی عمودی؛ نهفتگی کامل
نهفتگی عمودی نوعی نهفتگی کامل است که در آن دندان عقل در موقعیت مناسب برای رویش قرار دارد؛ اما همچنان زیر لثه گیر میکند. از آنجایی که دندان عقل با نهفتگی عمودی در موقعیت صحیح قرار دارد؛ به ندرت کشیدن دندان عقل نهفته عمودی ضروری است. مگر اینکه باعث شلوغی بیش از حد شود یا فشار زیادی به ریشه دندانهای دیگر وارد کند.
3) نهفتگی افقی؛ دردناکترین نوع نهفتگی دندان عقل
به نهفتگی افقی، نهفتگی کامل نیز میگویند؛ زیرا در این موقعیت دندان عقل کاملاً به صورت افقی زیر لثه قرار میگیرد. در این وضعیت، دندان عقل به جای اینکه از طریق لثه به سمت بالا بیرون بیاید، به سمت دندان کناری حرکت میکند. دردناکترین نوع نهفتگی دندان عقل، نهفتگی افقی محسوب میشود. برای کاهش درد دندان عقل و جلوگیری از آسیب به دندانهای مجاور، جراح دندان عقل، کشیدن دندان نهفته افقی را پیشنهاد میدهد.
4) نهفتگی دیستال؛ نادرترین نوع نهفتگی دندان عقل
نهفتگی دیستال نادرترین نوع نهفتگی دندان عقل است. مانند نهفتگی مزیال، دندانهای با نهفتگی دیستال زاویهدار هستند و گاهی اوقات میتوان آن را نهفتگی زاویهای نامید. فرق نهفتگی دیستال با مزیال این است که دندان عقل به سمت پشت دهان زاویه دارد. در نهفتگی دیستال، دندان عقل ممکن است به طور جزئی یا کامل نهفته شود. تجویز کشیدن دندان عقل نهفته دیستال به درجه زاویه دندان و همچنین نهفته بودن جزئی یا کامل دندان بستگی دارد.
دندانپزشک چگونه موقعیت دندان عقل را چک میکند؟
دندانپزشک ابتدا وضعیت دهان را به طور کامل معاینه میکند. اگر دندان عقل به صورتی نهفته است که دندانپزشک نتواند آن را مشاهده کند؛ دندانپزشک ممکن است از شما بخواهد که یک عکس اشعه ایکس بگیرید. عکس اشعه ایکس به دندانپزشک کمک میکند تا موقعیت دندان عقل نهفته را به درستی ارزیابی کند.
همچنین کمک میکند تا موقعیت دندانها، شکل ریشههای دندان و اینکه آیا دندان عقل به قسمتهای مهم صورت مانند اعصاب نزدیک است را بررسی کند. اگر به دنبال جراحی دندان عقل نهفته هستید، دندانپزشک با استفاده از عکس اشعه ایکس روند درمانی را برنامهریزی مینماید.
عوارض دندان عقل نهفته چیست؟ درک ضرورت جراحی دندان عقل نهفته
اکثر افراد فضای کافی در دهان ندارند تا دندان آسیاب سوم به طور کامل بیرون بیاید. در این شرایط دندان عقل به صورت نهفته رشد میکند که باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد. دندان عقل نهفته باید قبل از اینکه ساختار ریشه آنها به طور کامل رشد کند، برداشته شود. در برخی از بیماران تا اوایل 12 یا 13 سالگی باید دندان عقل جراحی شود. در برخی دیگر ممکن است تا اوایل دهه 20 ضرورتی نداشته باشد. مشکلات عدم جراحی دندان عقل نهفته پس از 30 سالگی، بیشتر خواهد بود. مهمترین عوارض دندان عقل نهفته عبارتاند از:
عفونت؛ شایعترین مشکل نهفتگی دندان عقل
شایعترین مشکل بالینی درباره نهفتگی دندان عقل، پریکورونیت (عفونت موضعی لثه) است. بدون فضای کافی برای رویش کامل، بافت لثه اطراف دندان عقل میتواند تحریک و عفونی شود. در نتیجه منجر به مشکلات زیر خواهد شد:
- درد
- تورم
- مشکلات جویدن یا بلع مکرر
توجه: عفونت دندان عقل باید به سرعت درمان شود. اگر عفونت دندان مورد درمان قرار نگیرد ممکن است به قلب و حتی مغز شما صدمه وارد کند.
تشکیل کیست؛ ایجاد تومور
بیماریهای غیرعفونی نیز ممکن است در ارتباط با نهفتگی دندان عقل ایجاد شوند. کیستها، بالونهایی پر از مایع در داخل استخوان فک هستند که در نتیجه دندانهای نهفته ایجاد میشوند. کیستها به آرامی گسترش مییابند و استخوان فک مجاور و گاهی اوقات دندانها را از بین میبرند. اگر دندان عقل در سنین نوجوانی برداشته نشود، درمان آنها میتواند بسیار دشوار باشد. در مواردی بسیار نادر تومورها میتوانند با برداشتن تأخیری دندان عقل همراه باشند.
جهت برداشتن دندان عقل فرزندانتان میتوانید به کلینیک دندانپزشکی تاج مراجعه نمایید. متخصصان دندانپزشکی کودکان کلینیک دندانپزشکی تاج از پیشرفتهترین تجهیزات و امکانات برای خارج کردن دندان عقل فرزند شما استفاده میکنند.
شلوغی احتمالی؛ ضرورت استفاده از ارتودنسی
نهفتگی دندان عقل منجر به شلوغ شدن دندانها میشود. شلوغی بیشتر در دندانهای جلویی، بهویژه دندانهای جلوی پایین قابلتوجه است و معمولاً پس از بستن بریس توسط بیمار دیده میشود. عوامل متعددی وجود دارد که باعث شلوغ شدن دندانها بعد از بریس یا در اوایل بزرگسالی میشود. دندان عقل نهفته و نگهدارنده ممکن است یکی از عوامل مؤثر باشد. یکی از دلایل جراحی دندان عقل در درجه اول جلوگیری از آسیب طولانیمدت به دندانها، لثه و استخوان فک است.
آسیب به دندانهای مجاور؛ پوسیدگی و از دست دادن استخوان
اگر فضای کافی برای تمیز کردن اطراف دندان عقل وجود نداشته باشد؛ دندانی که مستقیماً در جلوی دندان قرار دارد (دندان مولر دوم) دچار پوسیدگی خواهد شد. علاوه بر این نهفتگی دندان عقل میتواند تأثیر نامطلوبی بر دندانهای مجاور بگذارد و منجر به بیماری لثه، از دست دادن استخوان اطراف دندان گردد.
جهت تشخیص نوع نهفتگی دندان عقل و ضرورت انجام جراحی، میتوانید از متخصصان جراح دندان عقل زبده کلینیک دندانپزشکی تاج کمک بگیرید.
اگر دندان عقل نهفته جراحی نشود چه میشود؟ مهمترین عوارض نکشیدن دندان عقل نهفته
با رشد دندانهای عقل، ریشهها بلندتر و استخوان فک متراکمتر میشوند. زمانی که نیاز به برداشتن دندان عقل نهفته در دهه سی، چهل و یا بعد از آن باشد؛ مراقبت بعد از کشیدن دندان و دوران نقاهت طولانیتر خواهد شد. همچنین میزان عارضه بیشتری وجود دارد. درمان این عوارض اغلب دشوارتر و کمتر از یک بیمار جوان قابلپیشبینی است. ممکن است بهبودی کندتر باشد و احتمال عفونت افزایش یابد.
اگر دندانهای عقل نهفتهتان در سالهای نوجوانی یا اوایل دهه بیست برداشته نشدند و به طور کامل در استخوان نهفته شدهاند؛ توصیه میشود تا زمانی که یک مشکل موضعی (مانند تشکیل کیست یا بیماری لثه و تحلیل استخوان) ایجاد شود، صبر کنید. به طور کلی، اگر در سنین نوجوانی یا اوایل بیست سالگی درمان شوید، سریعتر، قابلپیشبینیتر و با عوارض کمتری بهبود خواهید یافت.
با دندان عقل نهفته چه کنیم؟ نحوه تشخیص ضرورت جراحی کردن دندان عقل نهفته
تصمیمگیری در مورد کشیدن یا عدم کشیدن دندان عقل عمدتاً به این بستگی دارد که «آیا دندان عقل نهفته در زمان حال مشکلی ایجاد کرده است؟» یا اینکه «احتمال زیادی وجود دارد که در آینده مشکلات عدیدهای ایجاد کند؟» مهم است که قبل از کشیدن دندان عقل به سؤالات زیر پاسخ دهید:
- آیا دندان عقل قبلاً باعث درد یا آسیب به فک یا دندانهای مجاور شده است یا خطر بروز آن افزایشیافته است؟
- آیا دندان عقل مانع از رشد صحیح دندانهای دیگر میشود؟
- علائم درد دندان عقل نهفته دارید؟
- ممکن است دندان عقل با سایر درمانهای دندانی یا مرتبط با فک که قبلاً برنامهریزی شدهاند تداخل داشته باشد؟
- چه خطراتی با جراحی همراه است؟
- آیا دندانهای عقل میتوانند جایگزین دندانهای آسیاب (دندانهای پشتی) شوند که از دست رفته یا به شدت آسیب دیدهاند؟
تشخیص اینکه «با دندان عقل نهفته چه کنیم؟» بر عهده دندانپزشک جراح دندان عقل است. دندانپزشک تمام جوانب را بررسی میکند و بهترین روش درمانی را تجویز خواهد کرد.
چه کسی دندان عقل را جراحی میکند؟ دندانپزشک عمومی یا جراح دندان عقل
پاسخ به این سؤال به موقعیت و نیازهای منحصربهفرد شما بستگی دارد. اگر دندان عقل قابل مشاهده باشد و از لثه خارج شده باشد؛ ممکن است با کشیدن ساده (درآوردن) بتوان آن را خارج کرد. اگر دندانهای عقل هنوز زیر لثه هستند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
در موارد پیچیدهتر، دندانپزشک شما ممکن است برداشتن را توسط جراح فک و صورت توصیه کند. دندانپزشکان متخصص کلینیک دندانپزشکی تاج میتوانند وضعیت شما را ارزیابی و یک برنامه درمانی برای رفع نیازهای شما برای کشیدن دندان عقل ارائه دهند.
شایعترین عارضه بعد از کشیدن دندان عقل چیست؟ به این 7 عارضه توجه ویژهای داشته باشید!
دندانپزشکان با بررسی شرایط مختلف، کشیدن دندان عقل نهفته را تجویز میکنند. جراحی دندان عقل نهفته؛ مانند هر روش دیگری در دندانپزشکان با عوارضی همراه است. اگر جراحی توسط متخصص با تجربه انجام شود این عوارض به حداقل ممکن میرسند. در ادامه چند مورد از شایعترین عوارض بعد از کشیدن دندان عقل آورده شده است:
1) درد و تورم؛ شایعترین عارضه بعد از کشیدن دندان عقل
معمولاً در روزهای پس از کشیدن دندان عقل کمی درد و تورم را تجربه خواهید کرد. مقدار درد و تورم برای هر بیمار با توجه به شرایط خاص فردی بسیار متفاوت است. علاوه بر مسکنهای دندانی، دندانپزشک به شما توصیه میکند که غذاهای نرم بخورید. همچنین از فعالیت بدنی شدید برای تسریع روند بهبودی خودداری کنید.
2) باز شدن محدود دهان ؛ تریسموس
جراحی گسترده؛ مانند کشیدن دندان اغلب میتواند منجر به تریسموس موقت یا ناتوانی در باز کردن آزادانه دهان شود. این وضعیت به ویژه در میان بیماران بین 17 تا 25 سال شایع است. دندانپزشک ممکن است استفاده از موارد زیر را در زمانی که سفتی فک برای مدت طولانی ادامه دارد، پیشنهاد دهد
- گرما درمانی
- داروهای مسکن
- شلکنندههای عضلانی
- دستگاههای بازکننده فک
نگران نباشید. عارضه تریسموس بعد از چند روز بهبود خواهد یافت.
3) سوکت خشک؛ خشکی حفره
خشکی حفره همچنان یکی از شایعترین عوارض جانبی کشیدن دندان عقل است. سوکت خشک به دلیل لخته شدن خون در حفره خالی دندان رخ میدهد. درد شدید و ضرباندار و طعم یا بوی نامطبوع از نشانههای معمولی حفره خشک است. در حالی که درد ممکن است ابتدا از گوش شروع شود و به سمت پایین گسترش یابد. با این حال، طبق مطالعات انجام شده، خشکی حفره بیشتر در بین سیگاریها و زنانی که از قرصهای ضد بارداری استفاده میکنند، رخ میدهد.
4) آسیب عصبی؛ نادرترین عارضه کشیدن دندان عقل
نادرترین عارضه کشیدن دندان عقل آسیب عصبی است. آسیب عصبی به ویژه در بیماران مسن یک عارضه احتمالی است. علائم آسیب عصبی عبارت است از:
- درد
- سوزن سوزن شدن
- بی حسی در زبان، لب پایین، چانه و لثه
در بیشتر موارد، آسیب عصبی موقتی است و از چند هفته تا چند ماه طول میکشد.
5) خونریزی زیاد؛ وجود خونریزی در 24 ساعت اول پس از جراحی
اگرچه خونریزی و قرمزی خفیف در 24 ساعت اول پس از عمل شایع است؛ اما معمولاً در عرض 8 تا 12 ساعت فروکش میکند. زیرا مدت زمانی طول میکشد تا لخته خون در ناحیه استخراج ایجاد شود.
از طرف دیگر، تقریباً 30 درصد از بیماران خونریزی بیش از حد ناشی از استخراج را دارند. با این حال، میزان خونریزی تا حد زیادی به محل و موقعیت دندان بستگی دارد.
6) عفونت؛ عارضه مهم بعد از جراحی
اگرچه خطر کمی برای عفونتهای بعد از عمل وجود دارد؛ اما اغلب نیاز به معاینه بالینی بیشتری است. نشانههای عفونت در محل جراحی عبارت است از:
- درد شدید
- تورم لثه اطراف محل استخراج
- تب
- ترشحات زرد یا سفید
یک دوره ساده یک هفتهای آنتی بیوتیک معمولاً از عفونت مراقبت میکند. در صورت تداوم، منطقه باید تخلیه و کاملاً تمیز شود.
7) باز شدن سینوس؛ خطرناکترین عارضه
یکی از نگرانیهای عمده در مورد دندان عقل نهفته درمان نشده، ارتباط سینوسی است. از آنجایی که دندانهای آسیاب سوم بالایی نزدیک سینوسها هستند؛ میتوانند باعث ایجاد شکاف بین حفره دندان و سینوس شوند. برداشتن زودهنگام آخرین دندان عقل از تشکیل ریشه جلوگیری میکند و این نوع خطر را از بین میبرد.
هزینه جراحی دندان عقل نهفته چقدر است؛ آیا بیمه آن را پوشش میدهد؟
هزینه جراحی دندان عقل نهفته بر اساس عوامل مختلفی تعیین میشود. عوامل مؤثر بر هزینه جراحی دندان عقل نهفته عبارت است از:
- نوع نهفتگی دندان
- نوع بیهوشی مورد نیاز برای بیمار
- میزان تخصص و تجربه دندانپزشک
- محل جغرافیایی مطب
- قرار داشتن دندان عقل نهفته در فک بالا یا پایین
در طول جلسه مشاوره، جراح قبل از ارائه تخمین دقیق هزینه، عکسبرداری اشعه ایکس شما را بررسی و بهترین گزینه برای بیهوشی را تعیین مینماید.
توجه: هر شرکت بیمهای سیاست متفاوتی در مورد میزان پوشش عمل جراحی دارد. کارکنان کلینیک دندانپزشکی تاج به شما کمک میکنند تا حداکثر پوشش بیمهای را برای درمان خود دریافت کنید.
|
جدول هزینه کشیدن دندان عقل با جراحی و بدون جراحی |
|
| نوع پروسه مرتبط با دندان عقل |
هزینه و قیمت به تومان |
|
کشیدن دندان عقل نهفته فک بالا |
از 1.400.000 |
| کشیدن دندان عقل نهفته فک پایین |
از 1.500.000 |
|
جراحی در نسج نرم |
از 1.800.000 |
| جراحی عقل نسج سخت |
از 2.600.000 |
|
کشیدن دندان عقل تخصصی |
بین 3.000.000 تا 8.000.000 |
| درمان درای ساکت (هر جلسه) |
از 5.000.000 |
|
خارج کردن ریشه باقیمانده دندان عقل |
از 1.200.000 به بالا |
قیمتهای ذکر شده به صورت تقریبی هستند. برای اطلاع از هزینه دقیق جراحی دندان عقل و هزینه ایمپلنت (برای جایگزین کردن دندان عقل) با کلینیک دندانپزشکی تاج تماس بگیرید.
جراحی دندان عقل نهفته در کلینیک دندانپزشکی تاج
دندان عقل آخرین مجموعه از دندانها هستند که در بزرگسالی رشد میکنند. برخی از دندانهای عقل زمینه برای رشد را ندارند و نهفته میشوند. انواع مختلفی از دندان عقل نهفته مانند نهفتگی افقی و عمودی، وجود دارد. در حالی که برخی از افراد هرگز هیچ دندان عقلی ایجاد نمیکنند؛ برخی دیگر با دندان عقل نهفته، شلوغ یا پوسیده مشکل دارند و باید آنها را درآورند. این کار معمولاً توسط جراح دهان و دندان تحت بیهوشی سبک تا عمیق انجام میشود.
اکثر افراد در عرض 1-2 هفته بعد از جراحی به طور کامل بهبود مییابند و درد خفیف، تورم و کبودی دارند که از بین میرود. در صورت داشتن عوارض شدیدتر مانند درد شدید، علائم عفونت مانند تب یا چرک ناشی از زخم و از دست دادن احساس در زبان یا صورت، به دندانپزشک یا جراح خود اطلاع دهید.
جهت مشورت و جراحی دندان عقل میتوانید از متخصصان کلینیک دندانپزشکی تاج کمک بگیرید. متخصصان کلینیک دندانپزشی تاج متشکل از 25 متخصص دندانپزشک و مدرس دانشگاههای برتر کشور هستند. جهت مشاوره با متخصصان و رزرو وقت میتوانید به صورت آنلاین از طریق سایت اقدام نمایید. راههای ارتباطی دیگر با ما عبارت است از:
آدرس کلینیک: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج
جلوگیری از هرگونه عارضه نهفتگی دندان عقل در کلینیک دندانپزشکی تاج
سؤالات متداول
آیا رعایت بهداشت بعد از کشیدن دندان عقل نهفته مهم است؟
پس از برداشتن دندان عقل، رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. برای حفظ سلامت دندانها و لثه، بهویژه در اطراف محل کشیدن دندان، برای جلوگیری از ایجاد عفونت ذرات غذا، روزانه از نخ دندان همراه با مسواک زدن منظم استفاده کنید.
جراحی دندان عقل چیست؟
جراحی دندان عقل روشی است برای کشیدن یک یا چند دندان عقل که در گوشههای انتهایی بالا و پایین دهان دارند. انجام جراحی زمانی که این دندانها فضای کافی برای رویش یا رشد طبیعی ندارند، ضروری است.
نکته مهم درباره دندان عقل نهفته فک بالا چیست؟
دندانهای عقل بالا، دو دندان عقل هستند که در فک بالایی قرار دارند. آنها، مانند دندان عقل نهفته فک پایین، میتوانند با مشکلاتی مانند نهفتگی، ناهماهنگی یا کمک به پوسیدگی دندان در صورت عدم مدیریت یا برداشتن صحیح مواجه شوند.
بهترین زمان برای درآوردن دندان عقل نهفته چه زمانی است؟
دندانهای عقلی که مشکل آفرین هستند یا در خطر ایجاد مشکل در آینده هستند بهتر است در سنین پایینتر برداشته شوند. برداشتن این دندانها تا حدود 25 سالگی آسانتر از انجام این کار در سنین بالا است.
